ΘΕΩΡΙΕΣ ΦΥΛΩΝ

Μαίρη Λεοντσίνη

Περιγραφή

Σε αυτό το μάθημα θα εξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο οι Κοινωνικές Επιστήμες (ιδιαίτερα η Κοινωνιολογία και η Ανθρωπολογία) αναλύουν την έμφυλη διάσταση της κοινωνικότητας. Βασικός στόχος είναι να κατανοήσουμε την έννοια του κοινωνικού φύλου ως προς τον τρόπο κατασκευής και λειτουργίας της. Με τη βοήθεια των βασικών θεωριών θα επιχειρήσουμε την προσέγγιση των ρόλων, των στάσεων, στερεοτύπων που συνδέονται με την κοινωνική κατασκευή της έμφυλης ταυτότητας. Θα αντιμετωπίσουμε δηλαδή την αρρενωπότητα και τη θηλυκότητα ως κατηγορίες ανάλυσης ιστορικά διαμορφωμένες, οι οποίες διαπλέκονται, αλληλοεξαρτώνται και σχετίζονται με τις σχέσεις εξουσίας που δεσμεύουν άτομα και ομάδες. Το φεμινιστικό πλαίσιο ανάλυσης θα αναδείξει τις εκδοχές της αμφισβήτησης των κληρονομημένων δομών και απόψεων.. Με τη σύντομη αναδρομή στην ιστορία του δυτικού κόσμου θα κατανοήσουμε τη λειτουργία της έμφυλης κοινωνικότητας στη διάρκεια των δύο τελευταίων αιώνων και η παρουσίαση των αντιλήψεων για τα φύλα σε διαφορ

Περισσότερα  

Ενότητες

Εισαγωγή, Παρουσίαση.

Η έμφυλη διάσταση και οι βασικές έννοιες : ταυτότητες, ρόλοι, στερεότυπα.

Κείμενα:

J. Weeks, “The Paradoxes of Identity”, The Routledge Reader in Politics and Performance, ed. By L. Goodman & J. de Gay, London, Routledge 2000, σελ. 162-166.

J. McGuigan, Modernity and Postmodern Culture, Buckingham, Open University Press, 1999, σελ. 80-103.

M. Evans, “O έμφυλος εαυτός», κεφ. Στο M. Evans, Φύλο και Κοινωνική Θεωρία, μτφρ. Α. Κιουπκιολής, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2004, σελ. 101-125.

L. Lindsey, Gender Roles. A Sociological Perspective, London, Prentice-Hall 1997, pp. 1-9.

Γ. Μποκ, «Ιστορία των γυναικών και ιστορία του φύλου : όψεις μιας διεθνούς συζήτησης», κεφ, στο Αβδελά, Ε., Ψαρρά, Α., Σιωπηρές ιστορίες. Γυναίκες και φύλο στην ιστορική αφήγηση, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 1997, σελ. 413-450.

Α. Μπακαλάκη, «Από την ανθρωπολογία των γυναικών στην ανθρωπολογία των φύλων», εισαγ. στο Ανθρωπολογία, Γυναίκες και Φύλο, Αθήνα, Αλεξάνδρεια 1994, σελ. 13-74.

 

Κοινωνιολογική Θεωρία και Φεμινισμός.

Φιλελεύθερος/Μαρξιστικός/Ριζοσπαστικός/Πολυπολιτισμικός-Οικουμενικός Φεμινισμός.

Κείμενα:

Γ. Παπαγεωργίου, Φεμινισμός και Ηγεμονία, Τυπωθήτω, Αθήνα 2004,.σελ. 86-122

L. Lindsey, Gender Roles. A Sociological Perspective, London, Prentice-Hall 1997, σελ. 10-20

P. Abbott & C. Wallace, “Feminist Theory and Sociology”, κεφ. στο An Introduction to Sociology. Feminist Perspectives, London, Routledge 1997, σελ. 17-50.

 

 

Βιολογικό / Κοινωνικό φύλο.

Κείμενα:

M. Evans, : «Εισάγοντας την έννοια ‘γυναίκες’». κεφ. Στο M. Evans, Φύλο και Κοινωνική Θεωρία, μτφρ. Α. Κιουπκιολής, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2004, σελ. 15-43.

Scott, J., «Το φύλο : μια χρήσιμη ιστορία της ιστορικής ανάλυσης», κεφ. στο Αβδελά, Ε., Ψαρρά, Α., Σιωπηρές ιστορίες. Γυναίκες και φύλο στην ιστορική αφήγηση, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 1997, σελ. 285-328.

E. Peyre, J. Wiels, M. Fonton, “Sexe biologique et sexe social”, στο M.-Cl. Hurtig, M. Kail, H. Rouch (eds.), Sexe et genre. De la hiérarchie entre les sexes, Paris, Editions du CNRS, 1991, σελ. 27-50.

L. Nicholson, “Interpreting Gender”, στο L. Nicholson & S. Steidman, Social Postmodernism. Beyond Identity Politics, Cambridge, Cambridge University Press 1995, σελ. 39-67.

 

Γυναίκα-Φύση / Άνδρας -Πολιτισμός.

Κείμενα:

S. Ortner, «Είναι το θηλυκό για το αρσενικό ό,τι η φύση για τον πολιτισμό;», και M. Strathern, «Ούτε φύση ούτε πολιτισμός: Η περίπτωση Hagen» στο Α. Μπακαλάκη (επιμ.), Ανθρωπολογία, Γυναίκες και Φύλο, Αθήνα, Αλεξάνδρεια 1994, σελ. 75-183.

N.-Cl. Mathieu, “Homme-culture et femme-nature?”, L’Homme XIII (3), Juillet-Septembre 1973, σελ. 101-113.

 

Το κοινωνικό φύλο στην ιστορία του δυτικού κόσμου

Κείμενα:

L. Lindsey, “Western History and the Creation of Gender Roles”, κεφ. στο Gender Roles. A Sociological Perspective, London, Prentice-Hall 1997, σελ. 92-115.

C. M. Renzetti & D. J. Curran, “Ancestors and Neighbors: Social Construction of Gender at Other Times, in Other Places”, κεφ. στο Women, Men and Society, Boston, Allyn & Bacon 1995, σελ. 56-75.

 

Το Δεύτερο Φύλο της Simone de Beauvoir.

 

Τα φύλα στο μεσογειακό χώρο.

Κείμενα:

Anthropology IX, May-Dec. 1985, Special Issue 3: “Sex and Gender in Southern Europe: Problems and Prospects”.

M. Douglas, De la souillure. Essai sur les notions de pollution et de tabou, Paris, Maspero 1971.

R. Siebert, “Le sud des femmes. Potentialités, intérêts, désirs”, Femmes et pouvoir, Peuples méditerranéens n* 48-49, juillet-décembre 1989, σελ. 9-24.

 

Τα φύλα στον ελληνικό χώρο

Κείμενα:

Ε. Παπαταξιάρχης, «Από τη σκοπιά του φύλου. Ανθρωπολογικές θεωρήσεις της σύγχρονης Ελλάδας», εισαγ. στο Ε. Παπαταξιάρχης & Θ. Παραδέλλης (επιμ.), Ταυτότητες και Φύλο στη σύγχρονη Ελλάδα, Αθήνα, Καστανιώτης, Πανεπιστήμιο Αιγαίου 1992, σελ. 11-98.

Μ. Ε Αντμάν, Βία και πονηριά. Γυναίκες και άντρες σε ένα ελληνικό χωριό, Αθήνα, Καστανιώτης 1985.

 

Ημερολόγιο