Μάθημα : Εξελικτική Βιολογία

Η Εξελικτική Βιολογία αποτελεί ενοποιητική αρχή των Θετικών Επιστημών και όχι μόνο. Αυτό, γιατί τα ερωτήματα που θέτει και πραγματεύεται ξεπερνούν τα συμβατικά όρια των Θετικών Επιστημών, επεκτεινόμενα τουλάχιστον σε κοινωνικοπολιτικό ή και σε φιλοσοφικό επίπεδο. Από την άλλη πλευρά, μιας και πρόκειται για σαφή και συγκεκριμένο επιστημονικό κλάδο, υποχρεώνεται να ακολουθεί αυστηρά τα ισχύοντα επιστημολογικά σχήματα, όπως οποιοσδήποτε άλλος επιστημονικός κλάδος. Σε γενικές γραμμές, το αντικείμενο της Εξελικτικής Βιολογίας ανάγεται στη διερεύνηση (α) των εξελικτικών σχέσεων των ζωντανών (όπως και αν νοηθούν) οντοτήτων, και (β) των μηχανισμών που οδηγούν την εξελικτική πορεία τους, ξεκινώντας από το επίπεδο του μορίου και φθάνοντας στο ανώτατο επίπεδο, αυτό της Βιόσφαιρας.

Με βάση τα πιο πάνω, είναι λογικό το μάθημα να απευθύνεται σε τριτοετείς φοιτητές, αφού η γνώση από μαθήματα που έχουν προηγηθεί, μπορεί να θεωρηθεί ως απαραίτητη προϋπόθεση για την κατανόηση των εννοιών της Εξελικτικής Βιολογίας. Βέβαια, ακολουθώντας ίσως, τη λίγο-πολύ γνωστή φράση του Ουκρανού Theodosius G. Dobzhansky “Nothing in Biology makes sense except in the light of evolution”, σε αρκετά μαθήματα του Τμήματος αναφέρονται έννοιες της Εξελικτικής Βιολογίας, αλλά στο συγκεκριμένο μάθημα οι έννοιες αυτές αντιμετωπίζονται από μηδενική βάση, κι αυτό στην προσπάθεια μιας επαγωγικά ορθής και συμβατής με την κρατούσα αντίληψη παρουσίασης και τεκμηρίωσής τους.

Ο γενικός και ουσιαστικός στόχος του μαθήματος είναι η κατανόηση της δυναμικής των ζωντανών συστημάτων, συμπληρώνοντας έτσι τη «στατική», θα λέγαμε, εικόνα που προκύπτει από τη μελέτη της μορφολογίας και της φυσιολογίας τους. Το περιεχόμενο του μαθήματος παρουσιάζεται αναλυτικότερα στην ιστοσελίδα του Τμήματος http://www.biol.uoa.gr/programmata-spoydon/ana8ewrhmeno-programma-proptyxiakon-spoydon.html.