Ελληνιστική Αλεξάνδρεια: τοπογραφία, αρχαιολογία, και τέχνη.
Δημήτρης Πλάντζος, Νικόλας Δημάκης
Στο σεμινάριο εξετάζεται η τοπογραφία, η αρχαιολογία, και η τέχνη της Αλεξάνδρειας από την ίδρυσή της έως και τους Αυτοκρατορικούς Χρόνους. Εξετάζονται τα κυριότερα μνημεία της Πτολεμαϊκής Αλεξάνδρειας μέσα από τις αρχαιολογικές και φιλολογικές μαρτυρίες, με ιδιαίτερη έμφαση στις εκτεταμένες νεκροπόλεις. Μελετάται επίσης η καλλιτεχνική παραγωγή της ελληνιστικής Αλεξάνδρειας και η ενδεχόμενη ύπαρξη «αλεξανδρινής σχολής» στην ελληνική τέχνη, και ειδικότερα στην αρχιτεκτονική, την μνημειακή ζωγραφική, την πλαστική, την κεραμική, και τη μικροτεχνία.
ΛιγότεραΣτο σεμινάριο εξετάζεται η τοπογραφία, η αρχαιολογία, και η τέχνη της Αλεξάνδρειας από την ίδρυσή της έως και τους Αυτοκρατορικούς Χρόνους. Εξετάζονται τα κυριότερα μνημεία της Πτολεμαϊκής Αλεξάνδρειας μέσα από τις αρχαιολογικές και φιλολογικές μαρτυρίες, με ιδιαίτερη έμφαση στις εκτεταμένες νεκροπόλεις. Μελετάται επίσης η καλλιτεχνική παραγωγή της ελληνιστικής Αλεξάνδρειας και η ενδεχόμενη ύπαρξη «αλεξανδρινής σχολής» στην ελληνική τέχνη, και ειδικότερα στην αρχιτεκτονική, την μνημειακή ζωγραφική, την πλαστική, την κεραμική, και τη μικροτεχνία.
Στο σεμινάριο εξετάζεται η τοπογραφία, η αρχαιολογία, και η τέχνη της Αλεξάνδρειας από την ίδρυσή της έως και τους Αυτοκρατορικούς Χρόνους. Εξετάζονται τα κυριότερα μνημεία της Πτολεμαϊκής Αλεξάνδρειας μέσα από τις αρχαιολογικές και φιλολογικές μαρτυρίες, με ιδιαίτερη έμφαση στις εκτεταμένες νεκροπόλεις. Μελετάται επίσης η καλλιτεχνική παραγωγή της ελληνιστικής Αλεξάνδρειας και η ενδεχόμενη ύπαρξη «αλεξανδρινής σχολής» στην ελληνική τέχνη, και ειδικότερα στην αρχιτεκτονική, την μνημειακή ζωγραφική, την πλαστική, την κεραμική, και τη μικροτεχνία.
Περίγραμμα
Μαθησιακοί στόχοι
Στο σεμινάριο εξετάζεται η τοπογραφία, η αρχαιολογία, και η τέχνη της ελληνιστικής Αλεξάνδρειας. Οι φοιτητές/τριες μελετούν αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία της αρχαίας πόλης, σε συνάφεια με τις διαθέσιμες ιστορικές και φιλολογικές πηγές. Εξετάζονται ζητήματα αρχιτεκτονικής και πολεοδομίας, μνημειακής τέχνης, αστικού βίου, ταφικών εθίμων κ.ο.κ. Εξετάζεται επίσης η αλεξανδρινή πολιτισμική κληρονομιά και η πρόσληψή της έως τις μέρες μας.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του σεμιναρίου οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέση να:
- Πραγματοποιούν ανεξάρτητη, πρωτότυπη έρευνα σχετικά με την ελληνιστική Αλεξάνδρεια.
- Γνωρίζουν σε βάθος αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία της αρχαίας πόλης, και τη σημασία τους για την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
- Γνωρίζουν και να μελετούν την σχετική βιβλιογραφία.
Περιεχόμενο μαθήματος
- Εισαγωγή
- Σύντομο ιστορικό διάγραμμα
- Μνημειακή τοπογραφία
- Πλαστική
- Ζωγραφική
- Κεραμική
- Μικροτεχνία
- Τεχνικές οδηγίες
- Παρακολούθηση εργασιών
- Παρουσιάσεις - συζήτηση - αξιολόγηση εργασιών
Βιβλιογραφία
- Abdo, A. 2022. Alexandria Antiqua. A Topographical Catalogue and Reconstruction. Οξφόρδη.
- Γαλάνης, Ευ. 2023. Η συγκρότηση της πολιτισμικής μνήμης στα νεκροταφεία της ελληνιστικής Αλεξάνδρειας. Αδ. ΜΔΕ, ΕΚΠΑ. Διαθέσιμη στη διεύθυνση: https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/frontend/el/browse/3363236
- Fischer-Bovet, Chr. 2018, “Official identity and ethnicity: Comparing Ptolemaic and Early Roman Egypt”, Journal of Egyptian History 11, σελ. 208-242.
- Guimier-Sorbets, A.-M. 2021. The Mosaics of Alexandria. Pavements of Greek and Roman Egypt. Κάιρο.
- Hamma, Κ. (επιμ.) 1996. Alexandria and Alexandrianism. Papers Delivered at a Symposium Organized by the J. Paul Getty Museum and the Getty Centre for the History of Art and the Humanities, April 22- 25, 1993. Λος Άντζελες.
- Harris, W.V. & G. Ruffini (επιμ.) 2004, Ancient Alexandria between Egypt and Greece. Λέιντεν & Βοστώνη.
- McCoskey, D.E. 2002. “Race before “whiteness”: Studying identity in Ptolemaic Egypt, Critical Sociology 28(1-2), σελ. 13-39.
- McKenzie, J. 2007. The Architecture of Alexandria and Egypt, 300 B.C. - A.D. 700 [The Yale University Press Pelican History of Art Series]. Νιου Χέιβεν.
- Merriam, A.C. 1887. “Painted Sepulchral Stelai from Alexandria”, AJA 3(4), σελ. 261-268.
- Πλάντζος, Δ. 2018. Η τέχνη της ζωγραφικής στον αρχαιοελληνικό κόσμο. Αθήνα.
- Plantzos, D. 1999. Hellenistic Engraved Gems. Οξφόρδη.
- Riggs, Chr. 2002, “Facing the Dead: Recent research on the funerary art of Ptolemaic and Roman Egypt”, AJA 106(1), σελ. 85-101.
- Savvopoulos, K. 2019. “Popular divine imagery in Hellenistic and Roman Alexandria. The terracotta figurines collection of the Patriarchal Sacristy in Alexandria”, BSA 114, σελ. 317-368.
- Venit, M.S. 2002. Monumental Tombs of Ancient Alexandria. The Theater of the Dead. Κέμπριτζ.
- Zerefos, Chr. S. & M.V. Vardinoyannis (επιμ.), Hellenistic Alexandria. Celebrating 24 Centuries. Οξφόρδη.
Στο σεμινάριο εξετάζεται η τοπογραφία, η αρχαιολογία, και η τέχνη της ελληνιστικής Αλεξάνδρειας. Οι φοιτητές/τριες μελετούν αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία της αρχαίας πόλης, σε συνάφεια με τις διαθέσιμες ιστορικές και φιλολογικές πηγές. Εξετάζονται ζητήματα αρχιτεκτονικής και πολεοδομίας, μνημειακής τέχνης, αστικού βίου, ταφικών εθίμων κ.ο.κ. Εξετάζεται επίσης η αλεξανδρινή πολιτισμική κληρονομιά και η πρόσληψή της έως τις μέρες μας.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του σεμιναρίου οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέση να:
- Πραγματοποιούν ανεξάρτητη, πρωτότυπη έρευνα σχετικά με την ελληνιστική Αλεξάνδρεια.
- Γνωρίζουν σε βάθος αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία της αρχαίας πόλης, και τη σημασία τους για την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
- Γνωρίζουν και να μελετούν την σχετική βιβλιογραφία.
- Εισαγωγή
- Σύντομο ιστορικό διάγραμμα
- Μνημειακή τοπογραφία
- Πλαστική
- Ζωγραφική
- Κεραμική
- Μικροτεχνία
- Τεχνικές οδηγίες
- Παρακολούθηση εργασιών
- Παρουσιάσεις - συζήτηση - αξιολόγηση εργασιών
- Abdo, A. 2022. Alexandria Antiqua. A Topographical Catalogue and Reconstruction. Οξφόρδη.
- Γαλάνης, Ευ. 2023. Η συγκρότηση της πολιτισμικής μνήμης στα νεκροταφεία της ελληνιστικής Αλεξάνδρειας. Αδ. ΜΔΕ, ΕΚΠΑ. Διαθέσιμη στη διεύθυνση: https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/frontend/el/browse/3363236
- Fischer-Bovet, Chr. 2018, “Official identity and ethnicity: Comparing Ptolemaic and Early Roman Egypt”, Journal of Egyptian History 11, σελ. 208-242.
- Guimier-Sorbets, A.-M. 2021. The Mosaics of Alexandria. Pavements of Greek and Roman Egypt. Κάιρο.
- Hamma, Κ. (επιμ.) 1996. Alexandria and Alexandrianism. Papers Delivered at a Symposium Organized by the J. Paul Getty Museum and the Getty Centre for the History of Art and the Humanities, April 22- 25, 1993. Λος Άντζελες.
- Harris, W.V. & G. Ruffini (επιμ.) 2004, Ancient Alexandria between Egypt and Greece. Λέιντεν & Βοστώνη.
- McCoskey, D.E. 2002. “Race before “whiteness”: Studying identity in Ptolemaic Egypt, Critical Sociology 28(1-2), σελ. 13-39.
- McKenzie, J. 2007. The Architecture of Alexandria and Egypt, 300 B.C. - A.D. 700 [The Yale University Press Pelican History of Art Series]. Νιου Χέιβεν.
- Merriam, A.C. 1887. “Painted Sepulchral Stelai from Alexandria”, AJA 3(4), σελ. 261-268.
- Πλάντζος, Δ. 2018. Η τέχνη της ζωγραφικής στον αρχαιοελληνικό κόσμο. Αθήνα.
- Plantzos, D. 1999. Hellenistic Engraved Gems. Οξφόρδη.
- Riggs, Chr. 2002, “Facing the Dead: Recent research on the funerary art of Ptolemaic and Roman Egypt”, AJA 106(1), σελ. 85-101.
- Savvopoulos, K. 2019. “Popular divine imagery in Hellenistic and Roman Alexandria. The terracotta figurines collection of the Patriarchal Sacristy in Alexandria”, BSA 114, σελ. 317-368.
- Venit, M.S. 2002. Monumental Tombs of Ancient Alexandria. The Theater of the Dead. Κέμπριτζ.
- Zerefos, Chr. S. & M.V. Vardinoyannis (επιμ.), Hellenistic Alexandria. Celebrating 24 Centuries. Οξφόρδη.
