|
Στη διάρκεια κάθε καρδιακού κύκλου η καρδιά συστέλλεται συγχρονισμένα και ανεξάρτητα από τη θέλησή μας με τη βοήθεια ενός εξειδικευμένου συστήματος αγωγής από τροποποιημένες καρδιακές μυϊκές ίνες, που ώστε να δρουν ως μεταγωγείς παρά ως συσταλτά κύτταρα ( εικ.29 ) . Τα διεγερτικά ερεθίσματα, που προκαλούν τις συγχρονισμένες συστολές των κόλπων και των κοιλιών αναπτύσσονται αυτόματα σε τακτά χρονικά διαστήματα, ενώ ο ρυθμός τους ελέγχεται από το αυτόνομο νευρικό σύστημα. Το γεγονός ότι η λειτουργία της καρδιάς ως αντλίας δεν εξαρτάται από νευρική διέγερση, αλλά είναι αποτέλεσμα της παραγωγής καρδιακών ώσεων από την ίδια την καρδιά, αποτελεί σημαντική ιδιότητα που εκμεταλλευόμαστε σε περιπτώσεις μεταμόσχευσης, που διαφορετικά θα ήταν αδύνατη, καθώς όλες οι συνδέσεις των νεύρων θα αποκόπτονταν κατά τη διάρκεια της εγχείρησης. Ωστόσο το γεγονός ότι το αυτόνομο νευρικό σύστημα ελέγχει τον καρδιακό ρυθμό (η παρασυμπαθητική διέγερση επιβραδύνει τον καρδιακό παλμό, ενώ η διέγερση του συμπαθητικού τον αυξάνει) αποτελεί μια εξίσου σημαντική ιδιότητα που επιτρέπει την καθημερινή μας επιβίωση.
Η γένεση του διεγερτικού ερεθίσματος για κάθε καρδιακό εντοπίζεται σ' ένα μικρό σώμα που αναγνωρίζεται στο δεξιό κόλπο, το φλεβόκομβο ( εικ. 30 ), που λειτουργεί ως βηματοδότης. Το ερέθισμα εξαπλώνεται γρήγορα στους δύο κόλπους προκαλώντας τη συστολή τους. Για μακρό χρόνο επικρατούσε η θεωρία ότι, το ερέθισμα ταξιδεύει στον κολποκοιλιακό κόμβο με ακτινωτή διάχυση κατά μήκος όλων των κολπικών μυϊκών ινών. Τα τελευταία χρόνια έχουν αναγνωριστεί εξειδικευμένα δεμάτια κολπικού μυός (μεσοκομβικός κολπικός μυς), που θεωρούνται εκλεκτικά υπεύθυνα για την αγωγή του ερεθίσματος. Μέχρι τώρα έχουν περιγραφεί τρεις τέτοιοι εξειδικευμένοι κλάδοι: ο πρόσθιος, ο μεσαίος και ο οπίσθιος μεσοκομβικός κλάδος, που ιστολογικά όμως δεν διακρίνονται από τις άλλες κολπικές ίνες. Αποτέλεσμα πάντως της συστολής των κόλπων είναι η προώθηση του αίματος στις κοιλίες. Παράλληλα το ερέθισμα φτάνει στον επόμενο κόμβο, τον κολποκοιλιακό κόμβο ( εικ. 31) , ο οποίος είναι τοποθετημένος στη βάση του μεσοκολπικού διαφράγματος, στο σημείο ένωσης του κόλπου με την κοιλία και μεταξύ του κεντρικού ινώδους σώματος και του ενδοκαρδίου.
Τέλος, το ερέθισμα μεταφέρεται με εξειδικευμένα δεμάτια του καρδιακού μυός (το κύριο δεμάτιο, το δεξιό και αριστερό κλάδο του δεματίου του His και τις ίνες τουPurkinje (εικ. 32, 33 ) σ' όλη την έκταση του κοιλιακού μυός και επιτρέπει τη συγχρονισμένη συστολή ολόκληρου του κοιλιακού μυοκαρδίου. |
