Κεντριόλιο

Οι μικροσωληνίσκοι προέρχονται από μια ειδική περιοχή του κυττάρου (το κέντρο οργάνωσης των μικροσωληνίσκων), που αποτελεί μια δομή (κεντρόσωμα) η οποία ουσιαστικά συντίθεται από μικροσωληνίσκους. Οι τελευταίοι σχηματίζουν διάκρι­τα οργανίδια, τα κεντριόλια . (εικ. 21)

Κάθε κεντρόσωμα αποτελείται από ένα ζεύγος κεντριολίων, που περιβάλλονται από μια άμορφη ηλεκτρονικά πυκνή περιο­χή του κυτταροπλάσματος, η οποία δρα ως πυρήνας για τον πολυμερισμό των μικροσωληνίσκων. Από το κεντρόσωμα οι νέοι μικροσωληνίσκοι εξορμούν σαν ακτίνες, αυτός δε ο τρόπος ανάπτυξής τους ονομάζεται αστέρας . Η πρωτεΐνη που σχηματίζει την άμορφη περιοχή έχει ισχυρά διατηρηθεί στην εξέλιξη των ειδών και βρίσκεται τόσο στα ζωικά όσο και στα φυτικά κύτταρα. Κάθε κεντρόσωμα μπορεί να λειτουργεί σαν κέντρο για περίπου 250 μικροσωληνίσκους.

Ο ρόλος των κεντριολίων στο κύτταρο είναι διπλός:

1. Οργανώνουν το κυπαροπλασματικό δίκτυο των μικροσωληνίσκων τόσο στη φάση ηρεμίας όσο και κατά τη διάρκεια της κυτταρικής διαίρεσης.
2. Οργανώνουν την ανάπτυξη εξειδικευμένων μικροσωληνίσκων για τη δόμηση των κινούμενων κροσσών.