Εγκεφαλικά ημισφαίρια

α. Φαιά ουσία (φλοιός) εγκεφαλικών ημισφαιρίων

Ο φλοιός των εγκεφαλικών ημισφαιρίων αποτελείται, στη μεγαλύτερη εκτασή του, από έξι στιβάδες νευρώνων (νεοφλοιός), ενώ τρεις στιβάδες αναγνωρίζονται μόνο στην περιοχή του οσφρητικού φλοιού και στο στεφανιαίο σύστημα των κροταφικών λοβών (αρχιφλοιός). Ιστολογικά, σε μια τομή από το φλοιό με χρώση Α&Η αναγνωρίζονται μέσα στο άφθονο ηωσινόφιλο (ροζ), άμορφο νευροπίλημα διάσπαρτα κυτταρικά σώματα νευρώνων και πυρήνες νευρογλοιακών κυττάρων, δηλαδή αστροκυττάρων, ολιγοδενδροκυττάρων και μικρογλοιακών κυττάρων ( Εικόνα 27 ). Επίσης, παρατηρούνται και πολυάριθμα τριχοειδή αιμοφόρα αγγεία. Με χρώσεις εμποτισμού με βαρέα μέταλλα, αναδεικνύονται οι αποφυάδες των νευρικών κυττάρων και οι πολύπλοκες διασυνδέσεις τους ( Εικόνα 28 ).

β. Λευκή ουσία εγκεφαλικών ημισφαιρίων

Σε ιστολογική τομή λευκής ουσίας εγκεφάλου με χρώση Α&Η, αναγνωρίζονται άφθονοι πυρήνες νευρογλοιακών κυττάρων. Το κυτταρόπλασμά τους δεν είναι εμφανές, γιατί συγχωνεύεται με το ηωσινόφιλο νευροπίλημα, που ουσιαστικά αποτελείται από τις πολύπλοκες διακλαδώσεις των κυτταρικών αποφυάδων νευρικών και νευρογλοιακών κυττάρων ( Εικόνα 14 ). Βασική ιστολογική διαφορά της λευκής από τη φαιά ουσία είναι η απουσία νευρωνικών κυτταρικών σωμάτων .

Οι διάφοροι τύποι των νευρογλοιακών κυττάρων αναγνωρίζονται από τη μορφολογία του πυρήνα τους. Τα ολιγοδενδροκύτταρα, είναι πολυάριθμα και διακρίνονται από τον στρογγυλό πυρήνα τους που περιβάλλεται από μια διαυγή άλω (εικόνα σαν τηγανητό «αυγό-μάτι»). Τα αστροκύτταρα, είναι λιγότερα από τα ολιγοδενδροκύτταρα, με μεγαλύτερους πολυγωνικούς πυρήνες ενίοτε με κεντρικό πυρήνιο. Οι πυρήνες των μικρογλοιακών κυττάρων είναι οι μικρότεροι που αναγνωρίζονται, είναι ραβδοειδείς ή επιμήκεις (σαν κόκκοι ρυζιού) και πιο πυκνοχρωματικοί ( Εικόνα 14 )