Ιατρική στις Παραστατικές Τέχνες

Σκοπός του μαθήματος η περιγραφή, η διεπιστημονική προσέγγιση και η εξειδικευμένη πρόληψη και αντιμετώπιση των ειδικών προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζουν οι επαγγελματίες στο χώρο των ερμηνευτικών τεχνών (τραγουδιστές, ηθοποιοί, χορευτές, μουσικοί).

Η θεματολογία περιλαμβάνει: εισαγωγή στις Βασικές Επιστήμες της μουσικής, της ακοής, της φωνής και του χορού, διαταραχές της ακοής σε μουσικούς και καλλιτέχνες, δυσφωνίες στους τραγουδιστές και ηθοποιούς, μυοσκελετικές κακώσεις και νευρολογικές διαταραχές σε χορευτές και μουσικούς, και  ψυχολογία των καλλιτεχνών

Το μάθημα παρέχει στους φοιτητές του ευρεία γνώση των μορφών τέχνης και των απαιτήσεών από τον ερμηνευτή Μέσα από τις διαλέξεις καθώς και τα βιωματικά σεμινάρια από τους ίδιους τους καλλιτέχνες, ο φοιτητής αποκτά την απαιτούμενη γνώση για να κατανοεί των τρόπων αξιολόγησης, διάγνωσης και αποκατάστασης των διαφόρων παθήσεων που συναντά στους ερμηνευτές καθώς και την διαχείριση των προβλημάτων τους με στόχο την επιστροφή στην σκηνή.

Γενικοί Εκπαιδευτικοί στόχοι

• η κατανόηση της ιδιαιτερότητας των επαγγελματικών απαιτήσεων των καλλιτεχνών (μουσικοί, τραγουδιστές, ηθοποιοί, χορευτές) και της αναλογίας της Ιατρικής των Παραστατικών Τεχνών με την Αθλιατρική
• η εισαγωγή στις Βασικές Επιστήμες (εφαρμοσμένη Ανατομική, Φυσιολογία και Εμβιομηχανική) της ακοής, της άδουσας φωνής, της μουσικής εκτέλεσης και του χορού, καθώς και η κατανόηση των μηχανισμών παθολογίας στα διάφορα εμπλεκόμενα συστήματα.
• η περιγραφή των ειδικών προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι στο χώρο των παραστατικών τεχνών λόγω άσκησης του επαγγέλματός του
• η εισαγωγή στη διεπιστημονική προσέγγιση της αξιολόγησης, διάγνωσης, θεραπευτικής αντιμετώπισης και αποκατάστασης των παραπάνω παθολογιών με σκοπό την επιστροφή στη σκηνή.
• η κατανόηση της εξειδικευμένη πρόληψης στο χώρο των παραστατικών τεχνών μέσω της κατανόησης της παθοφυσιολογίας και η εξοικείωση με νέες τεχνολογίες

Ειδικοί εκπαιδευτικοί στόχοι ανά θεματική ενότητα

 Μουσική & Εγκέφαλος

Οι φοιτητές θα είναι σε θέση να κατανοήσουν:

• ότι υπάρχει σχέση του οργανικού υποστρώματος της νόησης με αυτό που αποκαλούμε ‘μουσική’
• ότι η λέξη ‘μουσική’ αντιστοιχεί σε μια ποικιλία νοητικών λειτουργιών
• ΄τι οι λειτουργίες που συνιστούν τη ‘μουσική’ μπορούν να αναγνωριστούν και να οριστούν μέσω της παθολογίας
• τον τρόπο διερεύνησης της σχέσης του εγκεφάλου με τις μουσικές λειτουργίες
• τα υπάρχοντα δεδομένα για τις διαταραχές των μουσικών λειτουργιών και για τη σχέση του εγκεφάλου με τις μουσικές λειτουργίες

Ψυχιατρικές Παθήσεις στις Παραστατικές Τέχνες

Οι φοιτητές θα πρέπει να:

• ευαισθητοποιηθούν σε θέματα ψυχικής υγείας των καλλιτεχνών
• μπορούν να αναγνωρίσουν τα βασικά ψυχοπαθολογικά προβλημάτων στους καλλιτέχνες
• γνωρίζουν τις μείζονες ψυχιατρικές διαταραχές διάσημων καλλιτεχνών και η συσχέτιση αυτών με τη δημιουργικότητα τους και το συνολικό έργο τους

 Βαρηκοΐα από έκθεση σε μουσική

Οι φοιτητές θα είναι σε θέση να κατανοήσουν

• τις βασικές αρχές της ψυχοφυσικής και της αντίληψης της μουσικής
• το μοριακό, ανατομικό και παθοφυσιολογικό υπόστρωμα της βαρηκοΐας από θόρυβο και μουσική
• τις σύγχρονες ακοολογικές μεθόδους διάγνωσης
• το ρόλο του ηχολήπτη στη προστασία της ακοής των μουσικών
• τις νεότερες τεχνολογίες σε ότι αφορά την πρόληψη και την αποκατάσταση των διαταραχών της ακοής σε μουσικούς

 Άδουσα φωνή και Δυσφωνίες σε τραγουδιστές και ηθοποιούς

Οι φοιτητές θα είναι σε θέση:

• να αντιληφθούν την επίδραση των διαταραχών ακοής στη φώνηση
• να γνωρίζουν το ανατομικό και φυσιολογικό υπόστρωμα της άδουσας φωνής
• να κατανοήσουν την παθοφυσιολογία των φωνοτραυματικών βλαβών και την κλινική τους εικόνα
• να κατανοήσουν τις ιδιαιτερότητες στην λήψη του γενικού ιατρικού και ειδικού φωνητικού ιστορικού στους ασθενείς με φωνητικές διαταραχές.
• να γνωρίζουν τους τρόπους αντικειμενικής εξέτασης της φωνής και ειδικά της τραγουδιστικής φωνής, καθώς και τις απεικονιστικές και εργαστηριακές λειτουργικές μεθόδους ανάλυσης της φωνής.
• να γνωρίζουν συγκεκριμένες εξεταστικές μεθόδους όπως η βιντεοστροβοσκόπηση, τη διαφορά  χρήσης άκαμπτων ή εύκαμπτων ενδοσκοπίων και τις νεότερες μέθοδοι όπως η ενδοσκόπηση με κάμερα υψηλής ταχύτητας.
• να γνωρίζουν τα επείγοντα φωνοϊατρικά συμβάματα και τον τρόπο αντιμετώπισής τους
• να γνωρίσουν τις μεθόδους ακουστικής και αντιληπτικής αξιολόγησης των διαταραχών φωνής από τους ειδικούς Λογοθεραπευτές και τις τεχνικές θεραπείας και αποκατάστασης που χρησιμοποιούν
• να αναγνωρίσουν τις διαφορετικές τεχνικές τραγουδιού και να κατανοήσουν τον ρόλο του Δασκάλου τραγουδιού στην προπόνηση και επανένταξη των τραγουδιστών και ηθοποιών στην επαγγελματική τους δραστηριότητα

 Μυοσκελετικές παθήσεις και Νευρολογικές παθήσεις σε μουσικούς και χορευτές

Οι φοιτητές θα πρέπει να γνωρίζουν:

• τις σημαντικότερες έννοιες των βασικών επιστημών του χορού σε ότι αφορά το ανατομικό και φυσιολογικό υπόβαθρο
• τις εργονομικές και φυσιολογικές διαδικασίες που επηρεάζουν και διαμορφώνουν τις μυοσκελετικές προσαρμογές των μουσικών και των χορευτών
• τις ιδιαιτερότητες του ιστορικού και της κλινικής εξέτασης του μυοσκελετικού συστήματος στους μουσικούς και τους χορευτές
• τις μυοσκελετικές, νευρολογικές διαταραχές και γναθοπροσωπικές διαταραχές που εμφανίζονται σε μουσικούς και χορευτές
• την φυσιοθεραπευτική αξιολόγηση του μουσικού και του χορευτή και την ανάπτυξη του φυσικοθεραπευτικού πρωτοκόλλου αποκατάστασης καθώς και ο σχεδιασμός στρατηγικών πρόληψης.

Επιστημονικός υπεύθυνος

Θ. Μπίμπας

Καθηγητής ΩΡΛ, ΕΚΠΑ

Διδάσκοντες:

Β. Αγγελάκης

Τενόρος, Καθηγητής Τραγουδιού, Υπ. Διδάκτορας. τμήμα Μουσικών Σπουδών, ΕΚΠΑ

Α Γεωργάκη

Καθηγήτρια, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, ΕΚΠΑ

Δ. Δημητριάδης

Μηχανικός Ήχου

Α. Δελίδης

Αν. Καθηγητής ΩΡΛ, ΕΚΠΑ

Πάνος Δήμας

Βαρύτονος, Καθηγητής Τραγουδιού

Ε. Ηλιάδου

ΩΡΛ, Ακαδημαϊκή Υπότροφος, Α' ΩΡΛ Κλινική, ΕΚΠΑ

Δ. Κικίδης

ΩΡΛ, Ακαδημαϊκός Υπότροφος, Α' ΩΡΛ Κλινική, ΕΚΠΑ

Κ. Κοντοάγγέλος

Ψυχίατρος, Επ. Συνεργάτης, ΕΚΠΑ

Ν. Μαρκάτος

Ακοολόγος Επιστήμονας, Ακαδημαϊκός Υπότροφος, Α' ΩΡΛ Κλινική, ΕΚΠΑ

Χ. Νικήτας

Φυσιοθεραπευτής, Επιστημονικός Συνεργάτης, Α' ΩΡΛ Κλινική, ΕΚΠΑ

Η. Παπαθανασίου

Καθηγητής, Τμήμα Λογοθεραπείας, ΤΕΙ Πάτρας

Επισκέπτης Καθηγητής, Α' ΩΡΛ Κλινική, ΕΚΠΑ

Κ. Παστιάδης

Αν. Καθηγητής, Τμήμα Μουσικών Σπουδών- Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 

Επισκέπτης Καθηγητής, Α' ΩΡΛ Κλινική, ΕΚΠΑ

Κ. Πόταγας

Αν. Καθηγητής Νευρολογίας, ΕΚΠΑ

 Ν. Ρεΐσης

Ορθοπεδικός, UK

Σ. Τεστεμπάση

Κλινική Ψυχολόγος

Χ. Τρούλη

Ορθοπεδικός, Teaching Fellow UCL, Υπεύθυνη MSc in Performing Arts Medicine, UCL, UK

Η αξιολόγηση των φοιτητών γίνεται με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής