ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ - SEMINAR PHILOSOPHY OF CULTURE & AESTHETICS (73ΦΛΣ247)
Περίγραμμα
Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι
Το τρίωρο του μαθήματος θα περιλαμβάνει εισαγωγή της διδάσκουσας με αναφορά σε βασικές έννοιες και προβλήματα της αισθητικής καθώς και βασική βιβλιογραφία, διάρκειας μίας ώρας περίπου. Η δεύτερη ώρα του μαθήματος θα περιλαμβάνει σεμινάριο και ανοιχτό διάλογο με βάση προεπιλεγμένα κείμενα και αναρτήσεις στο διαδίκτυο, διαθέσιμες σε όλους τους ενδιαφερόμενους.
Στο μάθημα καθιερώνεται η παρακολούθηση έργων τέχνης σε προβολή στον υπολογιστή και η δυνατότητα συμμετοχής των ενδιαφερόμενων φοιτητών σε καλλιτεχνικά και βιωματικά εργαστήρια, την τρίτη ώρα.
Περιεχόμενο μαθήματος (Syllabus)
Αισθητική, Τέχνη, Μίμηση, Αναπαράσταση, Έκφραση, Φύση και Τέχνη, Ηθική και Αισθητική, Πολιτισμός, Δημιουργικότητα, Γλώσσα της Αισθητικής, Αισθητικές Αξίες, Αλήθεια και Τέχνη, Ομορφιά, Υψηλό, Η Τέχνη ως δραστηριότητα (πράξη), Δημιουργός και καλλιτέχνης, Έργο Τέχνης, η υπόσταση των παραστατικών τεχνών, Ο ηθοποιός και το σώμα του.
Aesthetics, Art, Imitation, Representation, Expression, Art and Nature, Ethics and Aesthetics, Culture, Creativity, Language of Aesthetics, Aesthetic Values, Truth and Art, Beauty, Sublime, Art as Action, Creator and Demiurg, Work of Art, the status of the performative arts, the Actor and his body.
Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης
Ορίζονται ημερομηνίες προόδων για το σεμινάριο η 3η /2 και ημερομηνία του πρώτου δεκαήμερου Μαρτίου που θα καθορισθεί προσεχώς.
Η παρακολούθηση των προόδων είναι προϋπόθεση για την βαθμολόγηση.
Τελική προθεσμία για την κατάθεση της εργασίας θα ορισθεί στη διάρκεια των μαθημάτων.
Γραπτές εξετάσεις δεν προβλέπονται.
---------------------------
Δυνατότητα προφορικής εξέτασης ή/και απαλλακτικών εργασιών
Δυνατότητα απαλλακτικής από τη γραπτή εξέταση του εξαμήνου εργασίας δίδεται προαιρετικά σε όσους επιλέξουν θέμα εργασίας σε συνεργασία με τη διδάσκουσα. Οι εργασίες είναι έκτασης 10 - 15 σελίδων, καθοδηγούνται και συζητούνται κατά τη διάρκεια του μαθήματος στο αμφιθέατρο και σε ατομική συνάντηση με τη διδάσκουσα. Παραδίδονται ένα μήνα πριν την έναρξη της εξεταστικής περιόδου ώστε να βαθμολογηθούν και να γνωρίζει έγκαιρα ο φοιτητής εάν χρειάζεται να λάβει μέρος και στις γραπτές εξετάσεις.
---------
Η εργασία περιλαμβάνει υποχρεωτικά εκθετικό και κριτικό μέρος με βάση περιορισμένο αριθμό βιβλίων και κατά προτίμηση έναν ή δύο συγγραφείς. Υποχρεωτική η χρήση παραπομπών και η παράθεση βιβλιογραφίας.
----------
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ
2) ΕΡΜΗΝΕΥΣΤΕ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΔΙΠΟΛΟ ΑΣΘΕΝΕΙΑ-ΥΓΕΙΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ.
3) Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΕΝΘΑΔΙΚΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ (DASEIN) ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΝΙΤΣΕ.
4) ΑΠΟΛΛΩΝΙΟ ΚΑΙ ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΟ: ΣΕ ΠΟΙΟ ΒΑΘΜΟ Ο ΝΙΤΣΕ ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΕΙ ΤΗΝ ΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΜΕΣΩ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ 2 ΕΝΝΟΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΨΗ ΣΑΣ?
5) ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΙΤΣΕ ΑΠΟ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥ.
6) ΠΟΙΑ Η ΣΧΕΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΕ ΤΟΝ ΠΟΝΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΛΑΥΣΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΙΤΣΕ ΚΑΙ ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗΝ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΩΣ ΕΙΔΟΣ ΑΥΤΗ Η ΣΧΕΣΗ?
Συνιστώμενη Βιβλιογραφία
ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΦΣ 78
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ με πρόσβαση στη Βιβλιοθήκη της Φιλοσοφίας - 7ος όροφος
Ανδριόπουλος, Ιστορία της Νεοελληνικής Αισθητικής, Αθήνα, 2000
Berleant, A., Η αισθητική του περιβάλλοντος, Ίδρυμα Π. και έ. Μιχελή, 2010
Γεωργίου Θ., Σε τι χρησιμεύει η αισθητική, Σμίλη, 1989
--------------, Αισθητική Θεωρία και Μοντέρνα Τέχνη,Futura, 2001
Γιανναρά, Θέματα παραδοσιακής και σύγχρονης αισθητικής, Παπαζήσης, 1976
Γλυκοφρύδη – Λεοντσίνη, Συστήματα καλών τεχνών στη νεοελληνική αισθητική, Καρδαμίτσα, 2002
--------- Αισθητική και Τέχνη, Κριτικές Θεωρήσεις, Αθήνα, 2005
---------- Νεοελληνική Αισθητική και Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός, Συμμετρία, Αθήνα, 2008
---------- Εισαγωγή στην Αισθητική, Συμμετρία, Αθήνα, 2008
-----------Αισθητική και Τέχνη, Αθήνα, 2005
Δημητρακόπουλου, Μ., Αισθητική Πολιτική και Φιλοσοφία της Ιστορίας, Αθήναι 2007
Χέγκελ, Εισαγωγή στην Αισθητική, Πόλις, 2000
Καντ, Κριτική της κριτικής ικανότητας, Printa 2000
-----, Η πρώτη εισαγωγή στην κριτική της κριτικής δύναμης, Πόλις, 1996
-------, Παρατηρήσεις πάνω στο αίσθημα του ωραίου και του υπέροχου, Printa, 2006
Μιράσγεζη, Αθ., Η Αισθητική μετά τον Νίτσε, Ρέθυμνο, 1998
Μοντεσκιέ, Δοκίμιο με Θέμα το Γούστο, Πόλις , 1994
----------, Περί Καλαισθησίας, Printa, 1993
Μουρέλου, Θέματα Αισθητικής και Φιλοσοφίας της Τέχνης, Νεφέλη, 1985
----------, Φιλοσοφικά και Αισθητικά Μελετήματα, Αθήνα, 1992
Μουρίκη, Μεταμορφώσεις της Αισθητικής, Νεφέλη, 2003
Μουτσόπουλος, Οι αισθητικές κατηγορίες: εισαγωγή με μιαν αξιολογία του αισθητικού αντικειμένου, Αρσενίδης, 1996
Παπανούτσου, Αισθητική, Ίκαρος, 1976
Σίλλερ, Για την Αισθητική παιδεία του Ανθρώπου, Οδυσσέας, 1990
Χριστοδουλίδης (επιμ.), Αισθητική και θεωρία της τέχνης, Καρδαμίτσα, 1994
-----------------------, Εισαγωγή στην Αισθητική και τη Θεωρία της Τέχνης, Αθήνα, 1983
ENGLISH
Cahn – Meskin (eds), Aesthetics. A Comprehensive Anthology, Blackwell, 2008
Cazeaux (ed.), The Continental Aesthetics Reader, RKP, 2011
Hospers, Introductory Readings in Aesthetics, Macmillan, 1969
Kivy, The Blackwell Guide to Aesthetics, Blackwell, 2004
Levinson, The Oxford Handbook of Aesthetics, OUP, 2005
Santayana, The Sense of Beauty, Dover, 1955
Shusterman, Pragmatist Aesthetics, Rowman, 2000
------------- (ed.), Analytic Aesthetics, Blackwell, 1989
A Companion to Aesthetics, Blackwell, 2009
Αντικειμενικοί στόχοι
Οι φοιτητές που θα επιλέξουν το μάθημα καθώς και οι ακροατές ή φοιτητές άλλων τμημάτων θα εισαχθούν στην ιστορία και το περιεχόμενο της Αισθητικής ως φιλοσοφικού κλάδου ξεκινώντας από τον 18ο αιώνα. Θα εξετασθούν η σχέση της αισθητικής με την φιλοσοφία της τέχνης, η έννοια της τέχνης, ενώ επίσης θα αναλυθούν βασικές έννοιες όπως μίμηση, αναπαράσταση, εικόνα, έκφραση, δημιουργικότητα, αισθητικές αξίες, αισθητική και ηθική, φύση και περιβάλλον, τεχνολογία, νους/ψυχή, πράξη, αλήθεια και πραγματικότητα, φαντασία, αισθητική εμπειρία. Άλλα κύρια ζητήματα του μαθήματος θα είναι οι αισθητικές θεωρίες των Baumgarten, Kant, Schiller, Hegel, Nietzsche, Heideger, Adorno, Wittgesnstein, οι αισθητικές κατηγορίες, η αισθητική πρόσληψη, τα κριτήρια .αποτίμησης του έργου τέχνης. Οι απόψεις των Lyotard, Derrida, Foucault, Habermas θα εξετασθούν εν συντομία σε σχέση με την νεωτερικότητα και την μετα-νεωτερικότητα.
Παράλληλα, στη διάρκεια των μαθημάτων θα διεξαχθεί διαδραστικό σεμινάριο με έμφαση στις παραστατικές τέχνες και τη φιλοσοφική προσέγγιση της επί σκηνής δράσης του ηθοποιού με βάση κείμενα των Diderot, Kleist, Nietzsche, Stanislavski, Brecht, Grotowski και το θέατρο των Beckett, Muller, Τερζόπουλου κ. ά.