Μάθημα : ΓΕΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ

ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ - ΕΡΓΑΣΙΕΣ 2023-2024

1o Μάθ: Εισαγωγή

1. Το επιστημονικό παράδειγμα της κοινωνιολογίας: πολυπαραδειγματικότητα και αναστοχασμός στην ιστορική διαδρομή
2. Τα θεωρητικά δίπολα: δομή/δράση & συναίνεση/σύγκρουση.
3. Η έννοια  της  νεωτερικότητας,  αναστοχασμός  και  η  υπόθεση  της μετανεωτερικότητας

2o Μάθ: Κλασσικοί κοινωνικοί στοχαστές &  η νεωτερικότητα

1. Carl Marx: Ο ιστορικός υλισμός, η αλλοτρίωση, το εποικοδόμημα, η κουμμουνιστική ουτοπία και η διαλεκτική των κοινωνικών σχέσεων
2. Emile Durkheim:        Η    κατανομή   της   εργασίας,   η   κοινωνική αλληλεγγύη, η συλλογική συνείδηση και  οι κοινωνικοί νόμοι
3. Max Weber:  Η  απομάγευση  του  κόσμου,  ο  εξορθολογισμός  της κοινωνικής δράσης, η γραφειοκρατία & ο ιδεότυπος

3o Μάθ: Οι αμερικανικές, κοινωνιολογικές σχολές  20^ου αιώνα

1. Η σχολή του Σικάγο
2. Ο λειτουργισμός: Talcott Parsons & Robert Merton
3. Oι κριτικές κοινωνιολογικές σπουδές

4^ο Μάθ: Κριτική θεωρία, η διαλεκτική του διαφωτισμού & η διφορούμενη νεωτερικότητα

1. Max Horkeimer & Theodor Adorno: H διαλεκτική του διαφωτισμού
2. Herbert Marcuse: O μονοδιάστατος άνθρωπος
3. Ζygmunt Bauman: το ολοκαύτωμα και η ρευστή νεωτερικότητα

5o Μάθημα: Michel Foucault, θεωρία του λόγου & βιοπολιτική

1. Ο διαφωτισμός ως μορφή κυριαρχίας και τα θεσμικά συμπλέγματα που παράγουν το δυτικό υποκείμενο
2. H αρχαιολογία της γνώσης και η γενεαλογία της εξουσίας
3. Η βιοπολιτική εξουσία στο ανθρώπινο σώμα

6ο Μάθημα: Νiklas Luhmann, τα πολύπλοκα και αυτοποιητικά κοινωνικά συστήματα επικοινωνίας

1. Πολυπλοκότητα, διπλή ενδεχομενικότητα και διακινδύνευση
2. Αυτοποιητικά και αυτοαναφορικά συστήματα επικοινωνίας
3. Το δίκαιο ως σύστημα επικοινωνίας και η νομιμοποίηση μέσω της διαδικασίας

7ο Μάθημα: Jürgen Habermas, τo αλυσιτελές σχέδιο της νεωτερικότητας & η διαβουλευτική δημοκρατία

1. Το σύστημα και η αποικιοποίηση του βιόκοσμου
2. Η δημόσια σφαίρα της επικοινωνίας και η διαλογική θεωρία του επικοινωνιακού πράττειν
3. Η κρίση    νομιμοποίησης, «τεχνοκρατία & δημοκρατία στην Ε.Ε.

8o   Μάθημα:    Antony  Giddens,   αναστοχασμός  για   την   ύστερη νεωτερικότητα

1. Οι θεσμικές διαστάσεις της ύστερης νεωτερικότητας
2. Η Εμπιστοσύνη και η διακινδύνευση στον 21Ο αιώνα
3. Ο Εαυτός και η ταυτότητα

9ο   Μάθημα:     Ulrich     Beck,     Η κοινωνία της διακινδύνευσης         στην   δεύτερη νεωτερικότητα

1. Αναστοχαστική επιστήμη  στο δεύτερο στάδιο του εκσυγχρονισμού
2. Η πολιτική αλλαγή: υποπολιτική, υπερπολιτική & διεθνικό κράτος
3. Το χάος ως κανονικότητα στις σχέσεις οικειότητας και την οικογένεια

10ο Μάθημα: Manuel Castels, Η κοινωνία του διαδικτύου

1. Η σημασία του διαδικτύου στην οργάνωση της κοινωνίας των ροών
2. Η δικτύωση της πολιτικής εξουσίας
3. Τα τρία είδη ταυτότητας των κοινωνικών υποκειμένων

11ο Μάθημα: Η παγκοσμιοποίηση

1. Η Πολιτισμική παγκοσμιοποίηση:

• Eduard Said, Samuel Hudigton, Armin Appadurai, Εκδυτικισμός ή υβριδισμός και παγκοσμιοτοπικότητα;
• Charles Taylor, Πολυπολιτισμικότητα & διαπολιτισμική επικοινωνία
• Fredric Jameson,  Μεταμοντερνισμός,  πολιτισμική  λογική  του ύστερου καπιταλισμού

2. Η Οικονομική παγκοσμιοποίηση:

• Immanuel Wallerstein, Tο κοσμοσύστημα
• Saskia Sassen, H κοινωνιολογία της παγκοσμιοποίησης

3. Η Πολιτική παγκοσμιοποίηση:

• Michael Hardt & Antonio Negri, H Aυτοκρατορία και το Πλήθος
  • James Rosenau, Διακυβέρνηση &διαμοίραση της κρατικής εξουσίας

12o & 13o ΜΑΘΗΜΑ : ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΤΟΜΙΚΩΝ Η ΟΜΑΔΙΚΩΝ

ΕΡΓΑΣΙΩΝ με θέμα την ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ

1. Για ποιους οικονομικούς, πολιτικούς, κοινωνικούς και πολιτισμικούς λόγους μεταναστεύουν οι άνθρωποι; Ποιες θεωρίες υποστηρίζονται σχετικά;
2. Πως τους υποδέχονται τα κράτη και οι κοινωνίες όπου μεταναστεύουν; Ποιος ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των εθνικών κρατών και της κοινωνίας των πολιτών;
3. Πως αλλάζουν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες εξαιτίας της μετανάστευσης;
4. Πρέπει να  ενσωματωθούν  οι  μετανάστες;  Τι  σημαίνουν  οι  έννοιες «πολυπολιτισμικότητα», «κοσμοπολιτισμός» και «εθνικισμός»;

5. Ποιοι οικονομικοί, πολιτικοί, κοινωνικοί και πολιτισμικοί παράγοντες διευκολύνουν και ποιοι εμποδίζουν την κοινωνικο-πολιτισμική ένταξη τους; Ποιος ο ρόλος του ευρωπαϊκού νομικού πολιτισμού;
6. Ποια είναι η ιστορική εμπειρία της ελληνικής κοινωνίας ως χώρας αποστολής και υποδοχής μεταναστών;

ΕΡΓΑΣΙΕΣ

• Η εκπόνηση εργασίας (ατομικής ή ομαδικής) και η προφορική παρουσίαση της είναι προαιρετική. Δίνει την ευχέρεια προφορικής εξέτασης και της λήψης συστατικής επιστολής. Η έκταση της ατομικής εργασίας είναι 8-10 σελίδες (μέχρι 3.500 λέξεις) και της ομαδικής (μέχρι 3 άτομα) προσαρμόζεται στον αριθμό των ατόμων. Σε όσες εργασίες επιλεχθούν θα γίνει και προφορική παρουσίαση διάρκειας 10΄ λεπτών το πολύ. Οι εργασίες θα πρέπει να αναρτηθούν στο eclass στις ΕΡΓΑΣΙΕΣ το αργότερο μέχρι την Κυριακή 26 Nοεμβρίου 2023 
  

• Το γενικό θέμα των εργασιών είναι Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ

Τα επιμέρους θέματα των εργασιών προς επιλογή είναι τα εξής:

1. Για ποιους οικονομικούς, πολιτικούς, κοινωνικούς και πολιτισμικούς λόγους μεταναστεύουν οι άνθρωποι; Ποιες θεωρίες υποστηρίζονται σχετικά;
2. Πως τους υποδέχονται τα κράτη και οι κοινωνίες όπου μεταναστεύουν; Ποιος ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των εθνικών κρατών και της κοινωνίας των πολιτών;
3. Πως αλλάζουν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες εξαιτίας της μετανάστευσης;
4. Πρέπει να  ενσωματωθούν  οι  μετανάστες;  Τι  σημαίνουν  οι  έννοιες

«πολυπολιτισμικότητα», «κοσμοπολιτισμός» και «εθνικισμός»;

5. Ποιοι οικονομικοί, πολιτικοί, κοινωνικοί και πολιτισμικοί παράγοντες διευκολύνουν και ποιοι εμποδίζουν την κοινωνικο-πολιτισμική ένταξη τους; Ποιος ο ρόλος του ευρωπαϊκού νομικού πολιτισμού;
6. Ποια είναι η ιστορική εμπειρία της ελληνικής κοινωνίας ως χώρας αποστολής και υποδοχής μεταναστών;

                         Η ΔΗΛΩΣΗ ΠΡΟΘΕΣΗΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ       

                     ΓΙΝΟΝΤΑΙ αποκλειστικά ΜΕΣΩ eclass & ΜΕΧΡΙ 25 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2023

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

1. Ανδρούσου, Αλεξάνδρα και Ασκούνη, Νέλλη, Πολιτισμική ετερότητα και ανθρώπινα δικαιώματα. Προκλήσεις για την εκπαίδευση, Αθήνα- Μεταίχμιο,
2. Αφουξενίδης, Αλέξανδρος, Σαρρής Νίκος και Ολγα Τσακηρίδη (επιμ), Ένταξη των Μεταναστών: Αντιλήψεις, Πολιτικές, Πρακτικές, Αθήνα, ΕΚΚΕ, 2012, http://www.ekke.gr/open_books/ EntaxiMetanaston. pdf
3. Bauman, Σπαταλημένες   ζωές.    Οι   απόβλητοι   της   νεωτερικότητας,

Αθήνα, Κατάρτι, 2005.

4. Beck, Ulrich & Grande, Edgar, Europe’s Way Out of Crisis, European Journal of Social Theory, 2007, 10(1), p. 67- 85.
5. Castels, Manuel, End of the Millenium, Oxford, Blackwell,
6. Green, Nancy L., Οι δρόμοι της μετανάστευσης : σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις, Αθήνα, Σαββάλας , 2004.
7. Habermas, Jürgen, The inclusion of the Studies in Political Theory, MA. ed by Cronin Ciaran/ Pablo (de) Greiff, MIT, 1998.
8. Saskia Sassen, Χωρίς έλεγχο, Η εθνική κυριαρχία, η μετανάστευση και η ιδιότητα του πολίτη την εποχή της παγκοσμιοποίησης, Αθήνα, Μεταίχμιο,
9. Βαΐου, Ντίνα και Στρατηγάκη, Μαρία (επιμ.), Το φύλο της μετανάστευσης, Αθήνα, Μεταίχμιο,
10. Μαλούτας, Θωμάς, Γιώργος Κανδύλης. Μιχάλης Πέτρου. Νίκος Σουλιώτης (επιμ), Το κέντρο της Αθήνας ως πολιτικό διακύβευμα. Αθήνα, 2013 .
11. Μαρούκης, Θάνος    και    Τριανταφυλλίδου,    Άννα    (επιμ.),   Η μετανάστευση στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, Αθήνα, Κριτική, 2014.

12. Μωυσίδης, Αντώνης και Παπαδοπούλου Δέσποινα (επιμ), Η κοινωνική ενσωμάτωση των μεταναστών στην Ελλάδα, Εργασία, εκπαίδευση, ταυτότητες, Αθήνα, Κριτική, 2011.
13. Τρουμπέτα Σεβαστή, Το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα, Διαβάσεις και μελέτες συνόρων, Αθήνα, Παπαζήσης,
14. Φωτιάδης, Απόστολος, Έμποροι συνόρων. Η νέα ευρωπαϊκή
15. αρχιτεκτονική επιτήρησης, Αθήνα, Ποταμός, 2015.
16. Kandylis, (2015) Levels of segregation, lines of closure: The spatiality of immigrants’ social exclusion in Athens. Local Economy, 30(7), 818-83, http://journals.sagepub.com/doi/abs/ 10.1177/ 0269094215601819
17. Παπαταξιάρχης, Ευθύμιος, Τα άχθη της ετερότητας: διαστάσεις της πολιτισμικής διαφοροποίησης στην Ελλάδα του πρώιμου 21ουαιώνα, σε: του ιδίου (επιμ), Περιπέτειες της ετερότητας. Η παραγωγή της πολιτισμικής διαφοράς στη σημερινή Ελλάδα, Αθήνα Αλεξάνδρεια, 20152, σ. 1-86.
18. Tourain, Alain, Many Cultures, One Citizenship, Philosophy&Social Criticism, vol 37 number 4 May 2011 & at RESET, http://www.resetdoc.org/ story/00000022239,
19. Τάκης, Ανδρέας, Μετανάστευση, ετερότητα και θεσμοί υποδοχής στην Ελλάδα, Αθήνα-Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις Σάκκουλα,
20. Τσίγκανου, Ιωάννα και Μαράτου-Αλιπράντη, Λάουρα, Γυναικεία μετανάστευση στην Ελλάδα: Οδικός χάρτης πολιτικών κοινωνικής ένταξης, Αθήνα, ΕΚΚΕ, σ. 113-159
21. Τραμουντάνης, Άγγελος, Η προσφυγική κρίση στην Ελλάδα και την Ε.Ε.: Πολιτικές και κοινωνικές διαστάσεις, Το κοινωνικό πορτραίτο της Ελλάδας, 2016-2017.