Θεωρία και Μεθοδολογία της Διδασκαλίας

Περιγραφή / Περιεχόμενο μαθήματος

Α. Εννοιολογική προσέγγιση της διδασκαλίας: η έννοια, οι εμπλεκόμενοι, η σχέση της με τη μάθηση και τη μαθητεία.

Β. Ιστορικο-εξελικτική προσέγγιση της διδασκαλίας στο νεωτερικό και στο μετανεωτερικό παράδειγμα: Αναλυτικό Πρόγραμμα, διδακτικοί σκοποί και στόχοι, διδακτικός σχεδιασμός, στρατηγικές, μέθοδοι, μορφές, αξιολογικό σύστημα αλλά και αναπαραστάσεις των εκπαιδευτικών για τη διδασκαλία εξετάζονται μέσα από τους διαμορφωτικούς όρους της νεωτερικής και της μετανεωτερικής επιστημολογίας και κοσμοθεώρησης. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε θεμελιώδη κονστρουκτιβιστικά μοτίβα διδασκαλίας (προϋπάρχουσες γνώσεις των μαθητών, γνωστική σύγκρουση, ζώνη επικείμενης ανάπτυξης) και σε κονστροκονστρουκτιβιστικές μεθόδους μάθησης (κοινότητες μάθησης, συνεργατική, υποστηρικτική, επίλυση προβλήματος). Εφαρμογές σε ενότητες φιλολογικών μαθημάτων.

Μαθησιακοί στόχοι

• Να ερευνούν την καταλληλότητα ποικίλων θεωρητικών θέσεων για τη μάθηση και των σύστοιχων διδακτικών μεθόδων σε σχέση με το συγκεκριμένο, κάθε φορά, μαθησιακό περιβάλλον (γνωστικό αντικείμενο, διδακτικοί σκοποί και στόχοι, ηλικία μαθητών, δίκτυο σχέσεων και αλληλεπιδράσεων κλπ).
• Να αναγνωρίζουν τα χαρακτηριστικά της διαδικασίας της διδασκαλίας, τη σχέση της με τη μάθηση και με το αναλυτικό πρόγραμμα, το σχεδιασμό, τις μορφές και τις μεθόδους της, σε δύο διαφορετικά επιστημολογικά παραδείγματα, τι νεωτερικό-θετικιστικό και το μετανεωτερικό-κονστρουκτιβιστικό.
• Να αναγνωρίζουν πίσω από κάθε παρατηρούμενη διδακτική πρακτική τις άδηλες παραδοχές των διδασκόντων για το φαινόμενο και τις διαδικασίες της μάθησης, και να αναγνωρίζουν το επιστημολογικό παράδειγμα που τις υποστηρίζει.
• Να κατανοούν, να εμπλουτίζουν και να μετασχηματίζουν τις δικές τους παραδοχές για το φαινόμενο και τις διαδικασίες της μάθησης, και να επιχειρούν δοκιμαστικές εφαρμογές διδακτικών πρακτικών και μεθόδων που εμφανίζονται ως κατάλληλες για την κάθε μαθησιακή περίσταση.
• Να αναλύουν τα χαρακτηριστικά των διδακτικών πρακτικών και μεθόδων που παρατηρούν ή επιλέγουν οι ίδιοι, ελέγχοντας τις υποκείμενες επιστημολογικές παραδοχές τους για το φαινόμενο και τις διαδικασίες της μάθησης, αλλά και τις θεωρητικές-αξιακές παραδοχές τους για τους σκοπούς της εκπαίδευσης και το ρόλο του εκπαιδευτικού.