(ΙΦΕΤ/Μεταπτυχιακό Μάθημα) Ιστορία Μαθηματικών (Υ16)

Μιχάλης Σιάλαρος

Περιγραφή

Το μεταπτυχιακό μάθημα

Ιστορία των Μαθηματικών (Υ16)

(Τετ. 18:00 - 21:00, Αίθ. Β)

προσφέρει μια επισκόπηση των πιο επιδραστικών μαθηματικών ιδεών που αναπτύχθηκαν από την αρχαιότητα έως και τους νεωτερικούς χρόνους στον ευρύτερο χώρο της Μεσογείου. Παράλληλα, εξετάζει τον ρόλο που διαδραμάτισαν οι κοινωνικοί, θεσμικοί και πολιτισμικοί παράγοντες στην εξέλιξη της μαθηματικής σκέψης και, αντιστρόφως, τους τρόπους με τους οποίους οι μαθηματικές ιδέες επηρέασαν την κοινωνία και τον πολιτισμό. Σε ιστοριογραφικό επίπεδο, στόχος του μαθήματος είναι να βοηθήσει τις φοιτήτριες και τους φοιτητές του ΙΦΕΤ να αναπτύξουν κριτική σκέψη ως προς τους τρόπους με τους οποίους κατανοείται και καταγράφεται η ιστορία των Μαθηματικών.

 

Μ. Σιάλαρος (msialaros@phs.uoa.gr)

https://en-uoa-gr.academia.edu/MichalisSialaros
https://www.ancientscienceportal.com
https://www.instagram.com/ancient_science_portal

 

Ενότητες

1. Πρόγραμμα Μαθήματος

Θα βρείτε το πρόγραμμα του μαθήματος για το ακαδημαϊκό έτος 2023-2024, εδώ.

2. Συμμετοχή

Θα πραγματοποιηθούν δεκατρείς τρίωρες διαλέξεις. Σύμφωνα με τον κανονισμό του ΙΦΕΤ, η παρουσία σε αυτές είναι υποχρεωτική.

3. Βιβλιογραφία

Θα βρείτε μια εισαγωγική βιβλιογραφία στο μάθημα, εδώ.

4. Αξιολόγηση

Η τελική βαθμολογία καθορίζεται από την ενεργή συμμετοχή στις συζητήσεις, από τις παρουσιάσεις επιλεγμένων προπαρασκευαστικών κειμένων και από μία τελική γραπτή εξέταση.

1. Εισαγωγή στην Ιστορία των Μαθηματικών. Αριθμητικά Συστήματα.

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για την ιστορία του άβακα, διαβάστε το The History of the Abacus του J. M. Pullan. 

Προτείνω να διαβάσετε μέχρι την  01/11/2023: Μέρος του 1ου Κεφ. A New History of Greek Mathematics του R. Netz.

(Επίσης, ως γενική παρατήρηση, πριν διαβάσετε ένα βιβλίο, προτείνω να διαβάζετε και ορισμένα έγκριτα reviews. Για ένα πρόσφατο review του βιβλίου του Netz, διαβάστε αυτό.)

 

2. Αιγυπτιακά μαθηματικά (πάπυρος Rhind).

Για τον πάπυρο Rhind, δείτε εδώ και εδώ.

 

3. Βαβυλωνιακά μαθηματικά.

 

4. Πρώιμα ελληνικά μαθηματικά.

Για τον κατάλογο των γεωμετρών του Πρόκλου, κάντε κλικ εδώ.

Για τις μαθηματικές ανακατασκευές, μπορείτε να διαβάσετε αυτό το άρθρο του Κ. Saito.

 

5. Τα λεγόμενα «άλυτα» γεωμετρικά προβλήματα.

Για τους τετραγωνισμούς του Αρχιμήδη, μπορείτε να διαβάσετε αυτό το άρθρο των Δέμη & Χριστιανίδη

 

6. Τα μαθηματικά κατά την Ελληνιστική περίοδο. (α' μέρος)

 

7. Τα μαθηματικά κατά την Ελληνιστική περίοδο. (β' μέρος)

 

8. Το έργο του Διόφαντου (διάλεξη Γ. Χριστιανίδη)

Μια παρόμοια διάλεξη μπορείτε να παρακολουθήσετε σε αυτόν τον σύνδεσμο.

 

9. Ιστοριογραφικές διαμάχες (διάλεξη Η. Μπάρμπα)

1. Να διαβαστεί μέχρι 18/10/2023: "Counter Culture: Towards a History of Greek Numeracy" Netz 2002.

2. Να διαβαστεί μέχρι 08/10/2023: Høyrup, Jens (1999), Pythagorean "rule" and "theorem"

3. Να διαβαστεί μέχρι 06/12/2023: Dicks, David R. (1959), 'Thales', Classical Quarterly, 9, 294-309.

4. Να διαβαστεί μέχρι 20/12/2023: Unguru, Sabetai (1975), 'On the Need to Rewrite the History of Greek Mathematics', Archive for the History of Exact Sciences, 15 (1), 67-114. (εδώ, το κείμενο σε ελληνική μετάφραση).

5. Να διαβαστεί μέχρι 24/01/2024: Fried, Michael N. (2018), 'Ways of Relating to the Mathematics of the Past', Journal of Humanistic Mathematics, 8 (1), 3-23.

Ημερολόγιο